Enzyme là một nhánh khoa học vô cùng quan trọng trong lĩnh vực công nghệ sinh học với nhiều ý nghĩa thực tiễn. Nếu bạn đọc chưa biết “enzyme diệu kỳ, enzyme dị lập thể là gì” thì hãy đọc ngay bài viết dưới đây để có được câu trả lời chính xác nhé!
1. Enzyme diệu kỳ là gì?
Enzyme diệu kỳ là một khái niệm enzyme được định nghĩa bởi bác sĩ người Nhật Bản – Hiromi Shinya. Định nghĩa này được ghi lại trong cuốn sách “Nhân tố enzyme – Phương thức sống lành mạnh”, cụ thể enzyme diệu kỳ là một loại enzyme gốc hay enzyme nguyên mẫu có khả năng trở thành bất cứ loại enzyme nào trước khi chuyển hóa thành một loại enzyme chuyên biệt.
Trong cơ thể của các loài sinh vật, động vật nói chung hay trong cơ thể của loài người nói riêng có đến hàng nghìn loại enzyme khác nhau với nhiều vai trò quan trọng đóng góp cho hoạt động sống tổng thể của mỗi cơ thể.
Hàng nghìn enzyme này có vai trò liên quan đến hầu như mọi hoạt động trong cơ thể bao gồm: hoạt động tiêu hóa, hấp thu, vận chuyển, chuyển hóa và bài tiết. Trải qua quá trình nghiên cứu kỹ lưỡng, các chuyên gia cho rằng những enzyme trong cơ thể có thể được tạo ra từ một loại enzyme nguyên mẫu, enzyme gốc ban đầu.
Nguyên liệu cơ bản để tổng hợp nên các loại enzyme khác nhau là protein hay acid amin. Chính vì vậy mà người ta thường cho rằng ăn càng nhiều protein sẽ càng có thể tạo ra nhiều enzyme.
Tuy nhiên nhiều chuyên gia lại cho rằng: các enzyme trong cơ thể của chúng ta có một giới hạn nhất định trong cuộc đời và không thể tạo ra vô tận được. Lối sống sinh hoạt và chế độ ăn uống hằng ngày của chúng ta sẽ có ảnh hưởng rất lớn đến các enzyme trong cơ thể.
Mặc dù được đánh giá là có vai trò và ý nghĩa vô cùng to lớn nhưng tất cả những lí thuyết về enzyme diệu kỳ mới chỉ dừng lại ở trong giai đoạn nghiên cứu và vẫn chưa có một công bố khoa học chính thức nào chứng minh về sự tồn tại của nó.
2. Enzyme dị lập thể là gì?
Enzyme trong cơ thể các loài sinh vật tự nhiên rất đa dạng với nhiều loại khác nhau. Enzyme có thể được phân loại theo vai trò, nguồn gốc hoặc đặc điểm cấu trúc. Dựa theo đặc điểm cấu tạo, số lượng các đơn vị tiểu phần mà enzyme được chia thành 2 loại chính là:
+ Enzyme đơn tiểu phần: là enzyme chỉ có 1 trung tâm hoạt động duy nhất mặc dù trong cấu trúc có thể có hai hay nhiều chuỗi polypeptid.
+ Enzyme đa tiểu phần hay enzyme dị lập thể là enzyme có nhiều trung tâm hoạt động trong cấu trúc nằm ở nhiều tiểu phần khác nhau.
2.1. Cấu trúc của enzyme dị lập thể
Các enzyme dị lập thể có cấu trúc khá phức tạp, trong phân tử mỗi enzyme ngoài trung tâm hoạt động có vai trò xúc tác ra còn có một số vị trí khác có thể tương tác với các chất khác được gọi là trung tâm allosteric (trung tâm điều hòa, trung tâm dị lập thể, trung tâm dị trung gian).
Đa phần các enzyme dị lập thể sẽ có cấu trúc bậc bốn do các đơn vị nhỏ cấu tạo nên. Trong phân tử của mỗi enzyme dị lập thể thường có từ 2 trung tâp hoạt động trở lên. Chính vì vậy mà mỗi phân tử enzyme dị lập thể có thể kết hợp với hai hoặc nhiều phân tử cơ chất cùng 1 lúc.
2.2. Hoạt động của các enzyme dị lập thể
Phần lớn các enzyme dị lập thể thuộc kiểu hỗn hợp đồng và dị hợp, điều này đồng nghĩa với việc hoạt động của chúng có thể được điều hòa nhờ cơ chất và các chất trao đổi khác.
Hoạt độ xúc tác của các enzyme dị lập thể có thể thay đổi thông qua sự thay đổi cấu hình không gian của phân tử enzyme, cụ thể là sự thay đổi của trung tâm hoạt động khi gắn với các chất điều hòa dị lập thể:
+ Các chất điều hòa dương sẽ làm tăng hoạt độ của enzyme dị lập thể.
+ Các chất điều hòa âm sẽ làm giảm hoạt độ của enzyme dị lập thể.
+ Các chất điều hòa mặc dù gắn với enzyme nhưng sẽ sẽ không bị chuyển hóa mà sẽ giữ nguyên vẹn cấu trúc.
Trong cơ chế điều hòa enzyme còn có hiện tượng ức chế ngược. Hiện tượng này có cơ chế chính là một loại cơ chế điều hòa dị lập thể mà thông thường sản phẩm cuối cùng của quá trình phản ứng là chất điều hòa dị lập thể âm. Chính vì vậy mà hiện tượng ức chế ngược còn được gọi là ức chế dị lập thể.
Hy vọng rằng những thông tin chia sẻ trong bài viết về chủ đề “enzyme diệu kỳ, enzyme dị lập thể” vừa rồi đã giúp độc giả có thêm nhiều kiến thức bổ ích. Nếu muốn tìm hiểu thêm về những kiến thức quan trọng khác, xin vui lòng truy cập vào địa chỉ: https://biogreenjsc.com.vn/tin-tuc/